Idoia Landa Oregi ikasleak BIKAIN CUM LAUDE kalifikazioa lortu zuen NAZIOARTEKO DOKTORETZA aipamenarekin

Atzealdea

Idoia Landa Oregi ikasleak BIKAIN CUM LAUDE kalifikazioa lortu zuen NAZIOARTEKO DOKTORETZA aipamenarekin

TESIA

Idoia Landa Oregi ikasleak BIKAIN CUM LAUDE kalifikazioa lortu zuen NAZIOARTEKO DOKTORETZA aipamenarekin

2025·07·14

$titulo.getData()


  • Tesi titulua: The enhancement of the engagement in citizen participation processes for urban regeneration through a human-centered design approach

Epaimahaia:

  • Lehendakaritza: Iván Lidón López (Universidad de Zaragoza)
  • Bokala: Amaia Sopelana Gato (Tecnalia)
  • Bokala: Ganix Lasa Erle (Mondragon Unibertsitatea)
  • Bokala: Merit Tatar (Institute of Baltic Studies)
  • Idazkaritza: Felix Larrinaga Barrenetxea (Mondragon Unibertsitatea)

Laburpena:

Urbanizazioak hazkunde handia izan du azken mendean, eta aurreikusten da errenta handiko herrialdeetan %34 haziko dela datozen 50 urteetan. 2050erako, munduko biztanleriaren %68k hirietan biziko du, klima-aldaketa, baliabide urritzea eta energia-kontsumoaren areagotzea are gehiago kezkatzeko modukoak bihurtuz. Testuinguru honetan, hiriak bilakatu dira garapen iraunkor eta inklusiboen ereduak ezartzeko gune nagusi. Erronka horretan funtsezkoa da herritarrak ardatz dituzten hirien kontzeptua, erabakiak hartzeko prozesuetan herritarrak inplikatzen dituen hiri-birsorkuntza parte-hartzailearen bidez. Ikuspegi horrek gizarte-ongizatea lehenesten du eta interesdunen arteko lankidetza sustatzen du, herritarrentzat eta haiekin diseinatutako hiriak sortzeko.

Herritarren parte-hartzearen onarpen zabala egon arren, oraindik ere erronka nabarmenak daude bere ezarpenean, batez ere benetako inplikazioa lortzeari dagokionez. Parte-hartzeak sinbolikoa bihurtzeko arriskua du konpromiso esanguratsurik gabe, eta horrek konfiantza publikoa eta legitimazio demokratikoa ahuldu ditzake. Horregatik, beharrezkoa da konpromiso-mekanismoak sakon ulertzea eta esparru parte-hartzaileak eraginkorrak eta bidezkoak direla bermatzea. Testuinguru honetan, Pertsonengan Zentratutako Diseinua (HCD) konpromisoa indartzeko eta herritarrak ardatz dituzten hiriak garatzeko ikuspegi egokia izan daiteke, parte-hartzea herritarren behar eta nahi errealetan errotzen baitu. Enpatia, lankidetza eta arazoen konponbide iteratiboa sustatuz, HCDk parte-hartze aktiboa bultzatzen du hiri-birsorkuntza prozesuetan.

Tesi honek aztertzen du HCDren bidez herritarren konpromisoa nola hobetu daitekeen hiri-birsorkuntza ekimenetan. Horretarako, lehenik, herritarren konpromisoa eta hura eragiten duten faktoreak sakon aztertzen dira. Ondoren, faktore horiek lantzeko HCDren printzipio eta metodoak barneratzen dituen eredu bat garatzen da. Azkenik, Ekintza Ikerketa Parte-hartzailearen bidez, kasu azterketa bat egiten da Ermuko Santa Ana auzoan, gaur egun errehabilitazio prozesuan dagoena. Ikerketa lau ziklo iteratibotan egituratu zen: konpromiso-faktore kritikoak identifikatu, HCD eredua garatu, haren eragina ebaluatu eta ikerketaren erreplikagarritasuna aztertu. Iterazio bakoitzak aukera eman zuen estrategiak ebaluatzeko eta parte-hartzaileen ekarpenen arabera egokitzeko.

Emaitzen arabera, HCDk konpromiso handiagoa errazten du, entzute- eta lankidetza-espazioak sortuz eta komunitatearen inplikazioa sustatuz. Halaber, HCDren iterazio- eta malgutasun-ahalmenek esku-hartzeak auzoko dinamikara eta bizilagunen behar berrietara egokitzea ahalbidetzen dute. Ikerketak erakutsi du herritarren konpromisoa gehienbat elkarrekintza kolektiboekin eta prozesuaren argitasunarekin lotuta dagoela. Horrez gain, konpromisoa neurtzeko inkesta egituratu bat diseinatu eta baliozkotu zen. Intersekzionalitateak ere eragina zuela egiaztatu zen, hiru aldagairen analisiak hori erakutsi baitzuen. Azkenik, beste testuinguru geografiko batean egindako azterketak adierazi zuen ikerketa partzialki erreplika daitekeela, baina faktore kritikoetan izandako aldaketek HCD eredua eta inkesta egokitu behar direla erakutsi zuten.

Tesi honen emaitza nagusiak honako hauek dira: Herritarren konpromisoaren karakterizazioa, 3 kategoriatan eta 9 azpikategoriatan banatutako 36 faktore erabiliz.; HCD tresnak barneratzen dituen parte-hartze prozesuetarako eredu bat, konpromisoa sustatzeko; eta Herritarren konpromiso maila neurtzeko baliozkotutako inkesta bat.